Bilimsel Mütalaa

Bilimsel Mütalaa ne demektir?

Hâkimler önlerine gelen olaylara ilişkin her türlü özel ve teknik bilgiye sahip olmadıkları durumlarda dahi, bu olayları karara bağlamakla yükümlü kılınmışlardır. Diğer bir deyişle, hâkimler önlerine gelen her konuda doğru karar vermek zorundadırlar. Ancak hâkimler, sıklıkla hukuk fakültesi mezunudurlar ve diğer konularda karar verebilecek teknik bilgiye sahip değillerdir. Bu gibi konularda teknik bilgi almak, bilirkişi görüşü ile elde edilir.
Bu gibi, yargılama esnasında ortaya çıkabilecek teknik soruların cevaplanabilmesi için konunun uzmanlarının hazırladığı raporlar bilirkişi raporu veya bilimsel mütalaa şeklinde olabilir.
Örneğin bir kişinin ölüm nedeni hakkında karar vermek gerektiğinde, hâkim veya savcı bilirkişi görüşüne başvurabilir. Bu durumda, bir adli tıp uzmanı bilirkişi olarak çağrılıp, otopsi yapması istenebilir.

Bilimsel Mütalaa, Uzman Görüşü ve Bilimsel Görüş birbirinden farklı mıdır?
Hayır, her üçü de aynıdır.

Adli Tıpta Bilimsel Mütalaa neden önemlidir?
Yargılama esnasında ortaya çıkan tıbbi sorunlar konusunda hâkimlerin ayrıntılı bilgiye ihtiyaç duyduğunda, üniversite öğretim üyelerinin düzenleyecekleri bilimsel mütalaalar önem kazanmaktadır.
Bilimsel mütalaalar sıklıkla daha detaylı bir incelemeyi içerirler. Gerekirse, en son bilimsel gelişmeler bu raporlarda kullanılır.

Bilimsel Mütalaa hangi yasal düzenlemeler çerçevesinde düzenlenebilmektedir?
Ceza Muhakemesi Kanunu 67, 68, 178 ve 179 maddeleri uyarınca, ceza mahkemelerinin bilirkişi ve uzman kişilerin görüşlerini nasıl alacaklarını açıklamıştır. Ayrıca tarafların, soruşturma veya kovuşturma konusu olayla ilgili olarak veya bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında, uzmanından bilimsel mütalaa alabilecekleri belirtilmiştir.
Hukuk Muhakemeleri Kanun’unun 293. Maddesinde uzman görüşü ile ilgili çerçeve çizilmiştir.

Kaynaklar
1- Akil, Cenk. “Medeni yargılama hukukunda mahkeme tarafından atanan bilirkişi-uzman tanık ayrımı.” Ankara Barosu Dergisi 2 (2011): 171-183.
2- Ceza Muhakemesi Kanunu, 5271 sayı ve 4.12.2004 kabul tarihli
3- Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 6100 sayı ve 12.01.2011 kabul tarihli