İdrarda Esrar düzeyi ölçmek her zaman doğru sonuç verir mi?

Yayınlanan Genel de yazılmıştır.

Pasif olarak esrar dumanına maruz kalınır ise ne olur?

Esrar nedir ve nasıl kullanılır?

Esrar bitkisi (Cannabis sativa) tıbbi ve psikoaktif özellikleri nedeniyle binlerce yıldır kullanılmaktadır.

Halk arasında esrar maddesine birçok isim verilmiştir; marihuana, Mary Jane, cigara, ot vb. Esrarın ağızdan ve sigara olmak üzere iki kullanım şekli bulunmaktadır. En sık sigara şeklinde kullanılmaktadır. Bitkinin kurutulan yaprakları sigara içine sarılarak içilir veya nargileye benzer şekilde “kova” veya “bong” olarak adlandırılan buharın akciğere çekilmesi gibi yöntemlerle kullanılır.

İdrardaki esrar maddesi hangi yöntemle tespit edilir?

Madde kullanımın immünoassay ile analizinde en yaygın kullanılan örnek idrar olup serum, plazma, tükürük ve mekonyum dahil diğer vücut sıvıları da kullanılmaktadır. İmmün yöntemler, metodun kullanım kolaylığı, basitliği, maliyetinin düşük ve hızının yüksek olması nedeniyle madde analizleri için kullanılan en yaygın tarama yöntemidir.

İmmün yöntemlerin dezavantajları ise; sensitivite ve spesifitelerinin zayıf, sonuçların genelde kalitatif olması, bazı immün yöntemlerin ilaç sınıfına spesifik olması ve çapraz reaksiyon nedeniyle yalancı pozitif veya yalancı negatif sonuç elde edilebilmesidir.

Pasif esrar maruziyeti nedir?

Pasif esrar içiciliği, ikinci el duman veya çevresel esrar dumanı olarak adlandırılan esrar dumanının, amaçlanan “aktif” sigara içenler dışındaki kişiler tarafından solunması anlamına gelir.

Sigara içme sürecinin kendisinin piroliz yoluyla esrardaki toplam THC içeriğinin %23-30’unu bozulduğu ve aktif kullanıcıya ana akım dumanda yaklaşık %20-37’sinin iletildiği varsayılmaktadır. THC’nin geri kalan %40-50’si yan akım dumanında çevreye salınır.

Pasif olarak esrar dumanına maruz kalan kişide ne olur?

Birçok bilimsel çalışma, ikinci el esrar dumanına maruz kalmayı takiben vücut sıvılarında saptanabilir esrar konsantrasyonları olduğunu kanıtlamıştır. Örneğin, Herrmann ve ark. ve Cone ve ark. aşırı maruz kalma koşulları altında esrar dumanına pasif maruz kalmanın sadece ağız sıvısında, kanda ve idrarda ölçülebilir esrar konsantrasyonları ile sonuçlanmadığını, aynı zamanda minör fizyolojik (artmış kalp hızı) ve subjektif ilaç etkilerinin yanı sıra, psikomotor yetenek ve çalışma belleği gerektiren bir görevde küçük bozulmalar. Bu maruziyet çok ağır olabilir (örneğin, bir partnerin marihuana içmesi, bir arabada oturmak veya bir veya birkaç sigara içenle evde kalmak).

Pasif olarak esrar dumanına maruz kalan kişinin idrarında THC düzeyi ne kadar yükselebilir?

Özellikle kapalı ve havalandırması olmayan mekanlarda, uzun süre esrar dumanına maruziyet kişideki esrar düzeyini arttıracaktır. Bu üç önemli faktöre ek olarak, kullanılan esrar maddesi içerisindeki aktif madde oranı, alanın büyüklüğü, kaç kişinin madde aynı anda madde aldığı da önemlidir.

Bir diğer önemli nokta ise, son yıllarda ortaya çıkan ve hızla yaygınlaşan etken maddesi yüksek olan esrar tipleridir. Bu yeni tip esrarlar, geleneksel esrar bitkisine göre, THC (D9-tetrahydrocannabinol) maddesini çok daha yüksek oranda içerirler.

Özetle, kişi esrar almadığı halde özellikle idrar üzerinden yapılan testlerde pozitiflik gösterebilir. Bu tip yalancı pozitifliklerin bir önemli nedeni, pasif olarak esrar dumanına maruziyet olabilmektedir.

Kaynaklar

– AVCIOĞLU, Gamze. Uyuşturucu Madde Analizinde Tükürük, İdrar, Kan Örneklerinde Kullanılan Tarama ve Doğrulama Yöntemlerinin Laboratuvar ve Klinik Bakış Açısından Değerlendirilmesi. Diss. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, 2019

– E.J. Cone, R.E. Johnson, Contact highs and urinary cannabinoid excretion after passive exposure to marijuana smoke, Clin. Pharmacol. Ther. 40 (1986) 247– 256.

– E.J. Cone, R.E. Johnson, W.D. Darwin, D. Yousefnejad, L.D. Mell, B.D. Paul, J. Mitchell, Passive inhalation of marijuana smoke: urinalysis and room air levels of delta-9-tetrahydrocannabinol, J. Anal. Toxicol. 11 (1987) 89–96.

– E.J. Cone, J.D. Roache, R.E. Johnson, Effects of passive exposure to marijuana smoke, NIDA Res. Monogr. Ser. 76 (1987) 150–156.

– E.J. Cone, G.E. Bigelow, E.S. Herrmann, J.M. Mitchell, C. LoDico, R. Flegel, R. Vandrey, Non-smoker exposure to secondhand cannabis smoke. I. Urine screening and confirmation results, J. Anal. Toxicol. 39 (2014) 1–12,

–  E.J. Cone, G.E. Bigelow, E.S. Herrmann, J.M. Mitchell, C. LoDico, R. Flegel, R. Vandrey, Nonsmoker exposure to secondhand cannabis smoke. III. Oral fluid and blood drug concentrations and corresponding subjective effects, J. Anal. Toxicol. 39 (2015) 497–509,

– E.S. Herrmann, E.J. Cone, J.M. Mitchell, G.E. Bigelow, C. LoDico, R. Flegel, R. Vandrey, Non-smoker exposure to secondhand cannabis smoke II: effect of room ventilation on the physiological, subjective, and behavioral/cognitive effects, Drug Alcohol Depend. 151 (2015) 194–202,

– Holitzki, Hannah, et al. “Health effects of exposure to second-and third-hand marijuana smoke: a systematic review.” Canadian Medical Association Open Access Journal 5.4 (2017): E814-E822.

– Berthet, Aurélie, et al. “A systematic review of passive exposure to cannabis.” Forensic science international 269 (2016): 97-112

Hakkında

Sadık Toprak, halen İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Adli Tıp Anabilim dalında öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Çocuk ve kadın istismarı konusunda çok sayıda çalışması olan Sadık Toprak, halen Ulusal ve Uluslararası düzeyde, çeşitli projelerde görev almaktadır. Özellikle kadına yönelik şiddet konusunda Uluslararası kuruluşlarda çalışmalarını sürdürmektedir. Sadık Toprak aynı kimyasal silahların antemortem ve postmortem teşhisi konusunda çok sayıda Ulusal ve Uluslararası projede çalışmış ve çalışmaktadır. Hem kadın ve çocuğa yönelik şiddet, hem de kimyasal silahlar konusunda çok sayıda, yayın, konuşma ve eğitim yapmıştır.